Jeżeli prowadzisz działalność handlową, wytwórczą, produkcyjną i dokonujesz zakupów towarów i materiałów, to na koniec roku podatkowego, tj. na dzień 31 grudnia 2016 r., masz obowiązek sporządzić spis z natury.

Po co muszę robić spis?

Remanent, czyli spis z natury jest sporządzany w celu wykazania rzeczywistej ilości towarów i materiałów, więc musisz fizycznie sprawdzić ile ich jest i w jakim są stanie. Nie możesz sporządzić wydruku z komputera. Głównym celem sporządzania spisu jest ustalenie faktycznego dochodu.

Nie rób zakupów na zapas

Wartość spisanych towarów i materiałów wpłynie na Twój dochód do opodatkowania, jeżeli rozliczasz się na książce przychodów i rozchodów. Jeśli na koniec roku będzie ich duża wartość to zwiększy się Twój dochód do opodatkowania. Jeżeli więc nie masz pewności, że znaczna część towarów zostanie sprzedana do końca roku to nie rób zakupów na zapas. Oczywiście to czy podatek dopłacisz lub nie jest uzależnione od spisu z natury z poprzedniego roku, czyli:

• dochód jest powiększany o różnicę pomiędzy wartością remanentu końcowego a początkowego (z poprzedniego roku),
  gdy wartość remanentu końcowego > wartość remanentu początkowego.
• jest obniżany o różnicę pomiędzy wartością remanentu początkowego (z poprzedniego roku) a końcowego,
  gdy wartość remanentu końcowego < wartość remanentu początkowego.

Gdy rozliczasz podatki ryczałtem ewidencjonowanym wartość spisu z natury nie wpłynie na wysokość przychodu do opodatkowania.

Musisz tylko ująć wartość spisu w prowadzonej ewidencji podatkowej. U ryczałtowców wartość remanentu nie jest brana pod uwagę przy określaniu wysokości zobowiązania podatkowego.

Co musisz spisać ?

W spisie obejmuje się:

• towary handlowe,
• materiały (surowce) podstawowe i pomocnicze,
• półwyroby,
• produkcję w toku,
• wyroby gotowe,
• braki i odpady,
• towary stanowiące własność podatnika, znajdujące się w dniu sporządzenia spisu poza zakładem podatnika,
• towary niestanowiące własności podatnika (towary obce), znajdujące się w dniu sporządzenia spisu na terenie zakładu podatnika.

Towarów obcych nie wycenia się, wystarczy ująć ich ilość w spisie i określić, czyją własność stanowią. W spisie tym nie wykazuje się wyposażenia, środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

Spis z natury powinien być sporządzony w sposób staranny i trwały oraz zawierać co najmniej następujące dane:

• imię i nazwisko właściciela zakładu (nazwę firmy),
• datę sporządzenia spisu,
• numer kolejny pozycji arkusza spisu z natury,
• szczegółowe określenie towaru i innych składników objętych spisem,
• jednostkę miary,
• ilość stwierdzoną w czasie spisu,
• cenę w złotych i groszach za jednostkę miary,
• wartość wynikającą z przemnożenia ilości towaru przez jego cenę jednostkową,
• łączną wartość spisu z natury,
• wartość pomniejszenia, o którym mowa w 29 rozporządzenia (tj. pomniejsza się o kwotę, o którą podatnik zmniejszył koszty uzyskania przychodów/zwiększył przychody na podstawie art. 24d ustawy o pdof, jeżeli zmniejszenie kosztów/zwiększenie przychodów związane było z zaliczeniem do kosztów wydatków dotyczących towarów handlowych, materiałów/surowców podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadów, objętych tym spisem), ze wskazaniem pozycji spisu z natury i pozycji w księdze, z którymi związane jest pomniejszenie,
• klauzulę „Spis zakończono na pozycji…”,
• podpisy osób sporządzających spis,
• podpis właściciela zakładu (wspólników).

Do sporządzania spisu z natury są gotowe formularze, które możesz pobrać z internetu więc proponuję, żebyś z nich skorzystał bo to dużo ułatwia. Księgowe w Biurze Rachunkowym Rachmix przygotowują dla swoich klientów dokumentację niezbędną do sporządzenia spisu, pomagają dokonać wyceny i wyjaśniają wszelkie wątpliwości na ten temat.

Spis z natury musisz wycenić w ciągu 14 dni od daty jego zakończenia.

W jakich wartościach wycenić?

Składnik spisu z natury	Sposób wyceny
towary handlowe, materiały (surowce) podstawowe i pomocnicze	według cen zakupu lub nabycia albo według cen rynkowych z dnia sporządzenia spisu, jeżeli są one niższe od cen zakupu lub nabycia
półwyroby (półfabrykaty), wyroby gotowe, braki własnej produkcji	według kosztów wytworzenia
odpady użytkowe, które w toku działalności utraciły swoją pierwotną wartość użytkową	według wartości wynikającej z oszacowania uwzględniającego ich przydatność do dalszego użytkowania
niesprzedane wartości dewizowe	według cen zakupu z dnia sporządzenia spisu, jednak w wysokości nie wyższej niż kurs średni ogłaszany przez NBP w dniu kończącym rok podatkowy
rzeczy zastawione	według ich wartości rynkowej
produkcja niezakończona przy działalności usługowej i budowlanej	według kosztów wytworzenia, z tym że nie może to być wartość niższa od kosztów materiałów bezpośrednich zużytych do produkcji niezakończonej
produkcja zwierzęca	według cen rynkowych z dnia sporządzenia spisu, z uwzględnieniem gatunku, grupy i wagi zwierząt

Odstępstwa

Dla niektórych rodzajów prowadzonej działalności są odstępstwa od wymienionych wymogów:

• księgarń i antykwariatów księgarskich – spisem z natury można obejmować jedną pozycją wydawnictwa o tej samej cenie, bez względu na nazwę i nazwisko autora, z podziałem na książki, broszury, albumy i inne,
• działalności kantorowej – spisem z natury należy objąć niesprzedane wartości dewizowe,
• działalności polegającej na udzielaniu pożyczek pod zastaw – spisem z natury należy objąć rzeczy zastawione pod udzielone pożyczki,
• działów specjalnych produkcji rolnej – spisem z natury należy objąć niezużyte w toku produkcji materiały i surowce oraz ilość zwierząt według gatunków z podziałem na grupy.

Spisu nie dołącza się do zeznania rocznego i nie przekazuje do urzędu skarbowego. Dokument ten należy przechowywać razem z księgami podatkowymi.

W przypadku firm mających kilka punktów, miejsc działalności tzw. przedsiębiorstwo wielozakładowe, i gdy przedsiębiorca prowadzi jedną podatkową księgę dla wszystkich zakładów, można sporządzić jeden wspólny spis z natury, który wpisze do tej księgi lub odrębne spisy z natury, których wartości także wpisze do tej księgi. Jeżeli dla każdego miejsca działalności prowadzi się oddzielną księgę, wówczas powinno się sporządzić odrębne spisy z natury dla każdego miejsca i wpisać każdy z nich do księgi właściwej dla danego miejsca działalności. Księgowe w Biurze rachunkowym Rachmix dokonują wszelkich niezbędnych wpisów do ksiąg podatkowych.